Skip to main content

Posts

Showing posts from July, 2025

गौरा पर्व (एक परिचय)

🌸 गौर पर्व (गौरादेवी पर्व) नेपालको विभिन्न ठाउँमा विशेषगरी सुदूरपश्चिम क्षेत्रमा धूमधामसाथ मनाइने गौर पर्व हिन्दू धर्मावलम्बीहरूको एक महत्वपूर्ण धार्मिक तथा सांस्कृतिक पर्व हो । यस पर्वलाई गौरादेवी व्रत वा गौर पर्व भनेर पनि चिनिन्छ । मुख्यतः महिलाहरूले आफ्नो पति, परिवार र गृहकल्याणको लागि देवी गौराको पूजा गरेर यो पर्व मनाउने प्रचलन रहेको छ । 📖 पर्वको पौराणिक कथा पौराणिक कथाअनुसार, देवी गौरा (पार्वती) ले भगवान शिवलाई पति स्वरूप पाउन कडा तपस्या गरेकी थिइन् । उनको तपस्याले प्रसन्न भएर भगवान शिवले उनलाई पतिरूपमा स्वीकार गरे । त्यसैबेलादेखि महिलाहरूले यो पर्वमा देवी गौराको पूजा आराधना गरी आफ्नो घर-परिवारको सुख, शान्ति र दीर्घायुको लागि व्रत बस्ने चलन चल्यो । 🙏 मुख्य उद्देश्य गौर पर्व विशेषगरी विवाहित महिलाहरूले मनाउने पर्व हो । यसमा महिलाहरूले यसरी पूजा गर्छन्— पतिका दीर्घायु र स्वास्थ्यको कामना परिवारमा सुख, शान्ति र समृद्धिको कामना गृहस्थ जीवनमा सौहार्द कायम होस् भन्ने उद्देश्य 🌺 पर्व मनाउने विधि गौर पर्व दुई–तीन दिनसम्म चल्ने गर्छ । यसमा गरि...

सन्त कबीर साहेब र सन्त रामपाल जी महाराज: शाश्वत सत्यको अमर शिक्षाको यात्रा

परिचय संसारका यस्ता केही महामानवहरू हुन्छन् जसले आफ्नो उपस्थितिबाट युगलाई नयाँ चेतनाको दिशा दिन्छन्। सन्त कबीर साहेब त्यस्ता दिव्य आत्मा हुनुहुन्थ्यो जसले १५औं शताब्दीको अन्धकारमय समाजमा ज्ञान, प्रेम र सत्यताको उज्यालो फैलाउनुभयो। आज पनि उहाँको शिक्षालाई पुनः जनमानसमा स्थापित गर्ने कार्य जगतगुरु तत्वदर्शी सन्त रामपाल जी महाराजद्वारा भइरहेको छ। 🌟 सन्त कबीर साहेबको जन्म र रहस्य सन्त कबीर साहेबको जन्म हिन्दू र मुस्लिम दुबै धर्मका दृष्टिकोणले रहस्यमय मानिन्छ। इतिहास र धार्मिक मान्यताअनुसार: जन्म मिति: विक्रम सम्वत् १४५५, ज्येष्ठ पूर्णिमा (ई.सं. १३९८) जन्मस्थान: लहरतारा ताल, काशी (हालको वाराणसी), भारत जन्मको अलौकिकता: कबीर साहेबको जन्म कुनै स्त्री गर्भबाट भएको थिएन। उहाँ स्वयम् परमेश्वर हुनुहुन्छ र उहाँले आफ्ना भक्तहरूको उद्धार गर्न साक्षात् साकार रूपमा पृथ्वीमा अवतरण गर्नुभएको हो। गंगातटमा लहरतारा तालमा कमलको फूलमाथि बालक अवस्थामा प्रकट भएका कबीर साहेबलाई निःसन्तान मुस्लिम दम्पती नीरू र नीमाले आफ्नो सन्तानसरह पालनपोषण गरे। धार्मिक दृष्टिकोण: हिन्दूहरू उहाँलाई विष्णुका अवतार मा...

जगतगुरु तत्वदर्शी सन्त रामपाल महाराज : आध्यात्मिक चेतनाका दीपस्तम्भ ।

मानव जीवनको सबैभन्दा महत्वपूर्ण खोज हो – परम सत्य , जसले हामीलाई जन्मको उद्देश्य, मृत्युपछिको अवस्थाबारे र मोक्षको मार्ग देखाउँछ। आजको भौतिकवादी युगमा जहाँ धन, सुख-सुविधा र प्रसिद्धिलाई नै अन्तिम लक्ष्य मानिन्छ, त्यही समयमा एउटा यस्तो दिव्य व्यक्तित्व छन् – जसले लाखौं मानिसहरूलाई अध्यात्मको साँचो मार्गमा ल्याईरहेका छन्। ती हुन् — जगतगुरु तत्वदर्शी सन्त रामपाल महाराज। जीवन यात्रा र आरम्भिक पृष्ठभूमि सन्त रामपाल महाराजको जन्म सन् १९५१ मा भारतको हरियाणा राज्यको सोनीपत जिल्लामा भएको हो। उहाँले प्रारम्भिक शिक्षा विज्ञानमा लिएका थिए र केही समय भारत सरकारको जल विभागमा इञ्जिनियरको रूपमा सेवा पनि गर्नुभयो। तर आत्मज्ञानको प्यासले उहाँलाई भौतिक दुनियाँभन्दा परको सत्य खोजतिर डोर्‍यायो। यही खोजमा उहाँले सतगुरु स्वामी रामदेवानन्दजी महाराजबाट नामदीक्षा प्राप्त गरी अध्यात्मको मार्गमा प्रवेश गर्नुभयो। तत्वज्ञान र धार्मिक क्रान्ति सन्त रामपाल महाराजले 'तत्वज्ञान' अर्थात् सृष्टि, ब्रह्माण्ड, आत्मा र परमात्माको वास्तविक स्वरूपका बारेमा बेजोड ज्ञान दिनुहुन्छ। उहाँले धर्मग्रन्थहरूको...

सम्झनुहोस्, जीवन सबैको अगाडि देखाउने नाटक होइन।

🌿 “शान्त जीवनको रहस्य: गोप्यता” आजको प्रविधिको युगमा, जहाँ मानिसहरूले हरेक खुशी, हरेक पीडा, हरेक उपलब्धि सामाजिक सञ्जालमा देखाउन थालेका छन्, त्यहीँ कतै हामी आफ्नो मौनता र शान्त जीवन गुमाउँदै गएका छौं। सबै कुरा सामाजिक सञ्जालमा राख्नुपर्छ भन्ने छैन। सबै अनुभूति स्टाटसमा पोख्नुपर्ने छैन। सबै तस्बिर हरपल देखाउनु जरुरी छैन। कहिलेकाहीं मौन रहनु नै जीवनको सबैभन्दा ठूलो सुरक्षा हो। हामीले बुझ्नुपर्छ – सबैलाई हामीबारे सबैथोक थाहा हुनु जरूरी छैन। किनकि सबैले हामीलाई बुझ्दैनन्, सबैले हामीलाई समर्थन गर्दैनन्, र सबैले हाम्रो सफलता पचाउन सक्दैनन्। 🧘 शान्त जीवनको सूत्र के हो? 👉 “सबै कुरा बोल्नुपर्छ भन्ने छैन, सबै कुरा देखाउनुपर्छ भन्ने छैन। केही कुरालाई मौनताको पर्दाभित्र सुरक्षित राख्नु नै आत्मशान्तिको बाटो हो।” 🌸 प्रेरणाका केही शब्दहरू 🌸 🕊️ "शान्त जीवन भन्नु गोप्य जीवन हो — जहाँ तपाईं आफैंसँग मिलनमा हुनुहुन्छ, न कि भीडसँग भिडन्तमा।" 🌙 "कहिलेकाहीँ मौन रहनु नै सबैभन्दा ठूलो जवाफ हो। हावा जसरी– देखिँदैन, तर महसुस हुन्छ।" 🌼 "जुन कुरा हृदयमा हुन्छ, त्यो साम...

कसरी स्थापना भयो अमरगढी किल्ला । हेर्नुहोस इतिहास ।

डडेल्धुराको गौरव: अमरगढी किल्ला  सुदूरपश्चिम नेपालको डडेल्धुरा जिल्लामा अवस्थित अमरगढी किल्ला न केवल एक ऐतिहासिक स्मारक हो, यो नेपाली स्वाभिमान, वीरता र बलिदानको अमर प्रतीक पनि हो। इतिहासको गर्भबाट उठेर आज पनि आफ्नो मौनतामार्फत गौरवको गाथा सुनाउने यो किल्ला नेपाली भू–सम्प्रभुता र असल नेतृत्वको प्रमाणिक गाथा हो। किल्लाको स्थापना अमरगढी किल्लाको निर्माण वि.सं. १८७२ तिर भएको मानिन्छ। यस किल्लाको नाम तत्कालीन सुदूरपश्चिम क्षेत्रका प्रमुख सेनापति अमर सिंह थापाको नामबाट राखिएको हो, जसले गोरखा राज्य विस्तारको क्रममा यहाँ आफ्नो सैनिक बेस स्थापना गरेका थिए। गोरखा शासन र ब्रिटिश युद्द अमरगढी किल्ला आङ्ल–गोरखा युद्द (वि.सं. १८७२–७३) को समयमा विशेष महत्त्वमा आएको थियो। ब्रिटिश सेनाले सुदूरपश्चिम क्षेत्रको नियन्त्रण लिन खोज्दा अमर सिंह थापाको नेतृत्वमा नेपाली सेनाले डटेर प्रतिकार गरे। यहाँबाट रनबहादुर सिंह, भक्ति थापा, जयराम थापा जस्ता वीरहरुले इतिहास रचेका थिए। स्थानिय जनश्रुतिअनुसार, युद्धको समयमा ब्रिटिश सेनाले किल्लालाई घेरेको खबर आएपछि डडेल्धुराकी महिलाह...

🌄 पञ्चदेव शिवधाम सप्तदेवल: नेपालकै धर्म, इतिहास र पुरातत्वको अमूल्य रत्न

नेपालको सुदूरपश्चिम — जहाँ संस्कृति ढुंगामा कुँदिएको छ, आस्था हावामा बगेको छ र इतिहास देवताको बाससँगै जीवित छ। यही भूमिमा, बैतडीको देवलहाटस्थित एक पवित्र स्थल छ, जसलाई स्थानीयहरू पञ्चदेव शिवधाम सप्तदेवल भनेर श्रद्धापूर्वक उच्चारण गर्छन्। यो केवल एक मन्दिर होइन — यो त पौराणिक किंवदन्ती, पुरातत्व, वास्तुकला र अध्यात्मको अद्वितीय संगम हो। 📜 पौराणिक कथा र किंवदन्ती: पौराणिक मान्यताअनुसार, द्वापर युगमा वनवासको क्रममा पाण्डवहरूले एकै रातमा यो सप्तदेवलको निर्माण गरेका थिए। सातवटा देवलहरूमध्ये एक अधुरो रहनुको कारण ‘उज्यालो भएपछि काम अधुरैमा रोकिएको’ भन्ने किंवदन्ती रहिआएको छ। यस्तो रोचक कथा बोकेको थोरै मात्र स्थान छन् नेपालभरि। 🛕 देवालय र पूजाअर्चना: मन्दिर परिसरभित्र मुख्य रूपमा तीन देवालय छन्: शिवजी — त्रिलोकीका अधिपति, योगीश्वर। जगन्नाथ बाबा — जगतका स्वामी, रथयात्राका नायक। श्रीगणेश — विघ्नहर्ता, बुद्धिको प्रतीक। अरू देवलहरूमा लिङ्ग स्थापना नभए पनि त्यहाँ अद्भुत पाण्डवकालीन शस्त्र, मूर्तिकला र ढुंगाको शिल्प कुँदिएको देखिन्छ। 🕉️ शिव कुण्ड र सहस्रलिङ्ग: ...

उग्रतारा मन्दिर, डडेल्धुरा: आस्थाको शिखरमा टँगिएको एक दिव्य थान

सुदूरपश्चिम नेपालको पहाडी काखमा बसेको डडेल्धुरा जिल्ला — जहाँ हरेक ढुंगा, पात, र बतासमा संस्कृति र आस्थाको सुगन्ध मिसिएको छ। यही पवित्र भूमिमा अवस्थित छ एक यस्तो थान, जहाँ श्रद्धा झुक्छ, आत्मा शान्त हुन्छ, र मन ब्रह्मानन्दमा डुब्छ। त्यो थान हो — उग्रतारा भगवतीको मन्दिर। 🔱 शक्तिकी अधिष्ठात्री देवी — उग्रतारा ‘उग्र’ शब्दले शक्ति, साहस र संकल्प झल्काउँछ, र ‘तारा’ले प्रकाश, आशा र मार्गदर्शन। उग्रतारा भगवती, शक्ति र मातृत्वको अद्वितीय संगम हुन्। यो मन्दिरमा पुकार्दा सुनेको, माग्दा दिएको र पुज्दा फर्काएको जनविश्वासले यो थानलाई अद्वितीय बनाएको छ। यही कारण हो — सुदूरपश्चिमका हरेक घर–घरमा “उग्रतारा माताले रक्षा गरुन्” भन्ने वाक्य आशीर्वादजस्तै घन्किन्छ। 🏞️ स्थानको सौन्दर्य — शान्ति र श्रद्धाको संगम डडेल्धुरा सदरमुकामबाट केही माथि उक्लिएपछि हरियालीले ढाकिएको डाँडामाथि तपाईँ देख्नुहुन्छ — ढुंगे पर्खालले घेरेको एक पुरानो मन्दिर, जहाँ धूपको सुवास, पूजा–घण्टीको नाद र भक्तजनको आस्था मिसिएको हुन्छ। यहाँको हावामा पनि भक्तिभाव मिसिएको महसुस हुन्छ। 📖 इतिहास र जनश्रुति — विश्वास...

🛕 राजा उदयदेव मन्दिर, पाटन (बैतडी) – एक ऐतिहासिक, धार्मिक र सांस्कृतिक सम्पदा ।

विकिपिडियामा खोज्नुहोस विकिपिडियामा खोज्नुहोस बै तडी जिल्लाको पाटन नगरपालिका अन्तर्गत अवस्थित राजा उदयदेव मन्दिर सुदूरपश्चिम नेपालको एक प्रमुख ऐतिहासिक तथा धार्मिक स्थल हो। यो मन्दिर न केवल चन्द वंशीय राजा उदयदेवको सम्झनामा निर्माण गरिएको पवित्र स्थान हो, तर डोटी क्षेत्रको समृद्ध इतिहास, परम्परा र पहिचानको पनि साक्षी हो। तस्बिर:- बिनोद सिंह बिष्ट/रासस 📜 चन्द वंशको उत्पत्ति र स्वराडको स्थापना आजभन्दा झण्डै ५ हजार वर्ष पहिलेको सिन्धु सभ्यतामा चन्द्र वंशीय शासकहरूको राज्य थियो। ययाती, सन्तनु, कुरु र भगवान श्रीकृष्णजस्ता व्यक्तिहरू यस वंशका पूर्वज मानिन्छन्। समयसँगै "चन्द्र" शब्द अपभ्रंश भई "चन्द" बन्यो। चन्द वंशीय शासकहरू पाकिस्तानको सिन्ध, भारतको हिमाञ्चल, उत्तराखण्डको देवप्रयाग (दुबानगर) हुँदै कत्युरी राज्यमार्गबाट ‘स्वर’ भन्ने स्थानमा आइ राज्य स्थापना गरे। तर मुस्लिम शासनकालको धर्मान्तरण दबाब सहन नसकेपछि उनीहरू महाकाली नदी पार गरेर बैतडी प्रवेश गरे। त्यसबेलाको पाटन क्षेत्रलाई "स्वराड" (स्वरको अधिपति राजाको वासस्थान) भनिन थालियो। त्यसबेला चन्द ...

निङ्गलाशैनी भगवती मन्दिर : धार्मिक आस्था र ऐतिहासिक सम्पदाको प्रतीक !

परिचयः निङ्गलाशैनी भगवती मन्दिर सुदूरपश्चिम प्रदेशको ऐतिहासिक तथा धार्मिक दृष्टिले महत्वपूर्ण जिल्ला बैतडीको देहिमाण्डौ क्षेत्रमा अवस्थित छ। यो मन्दिर विशेषगरी हिन्दू धर्मावलम्बीहरूको लागि श्रद्धा, आस्था र विश्वासको केन्द्र हो। स्थानीयवासी मात्र होइन, सुदूरपश्चिम, नेपालका अन्य भागहरू र भारतको कुमाउँ–गढ़वाल क्षेत्रबाट समेत यहाँ दर्शन गर्न भक्तजनहरू आउँछन्। मन्दिरको ऐतिहासिकता र पौराणिक कथा: निङ्गलाशैनी देवीलाई शक्ति, पराक्रम र रक्षाकी देवीको रूपमा मानिन्छ। भनिन्छ कि यो देवी स्वयंभू रुपमा प्रकट भएकी थिइन्। प्राचीन कालदेखि नै यो स्थानलाई धार्मिक शक्तिपीठ मानिँदै आएको छ। यद्यपि यस मन्दिरको ठ्याक्कै स्थापना कहिले भयो भन्ने ऐतिहासिक प्रमाण छैन, तर जनश्रुतिअनुसार सैकडौं वर्षदेखि यो मन्दिर श्रद्धा केन्द्रको रूपमा रहेको छ। देवीको स्वरूप र मन्दिरको संरचना: मन्दिरमा मुख्य रूपमा निङ्गलाशैनी भगवतीको मूर्ति स्थापित छ, जसलाई शक्तिशाली, भयानक र करुणामयी स्वरूपमा पूजा गरिन्छ। मन्दिरको संरचना परम्परागत शैलीमा निर्माण गरिएको छ जसले सांस्कृतिक सम्पदाको झल्को दिन्छ। मेलाहरू र पूजाः ...

🚢 टाइटानिक जहाज दुर्घटना: इतिहासकै सबैभन्दा चर्चित समुद्री दुर्घटना।

🔹 १. परिचय RMS Titanic बेलायतको एक अत्याधुनिक र लक्जरी जहाज थियो, जसलाई त्यतिबेला "कहिल्यै नडुब्ने जहाज" भनिन्थ्यो। यसको निर्माण 1909 देखि 1912 सम्म बेलायतको बelfast शहरमा भयो। यो जहाज White Star Line कम्पनीको हो र Harland and Wolff ले निर्माण गरेको थियो। --- 🔹 २. यात्राको सुरुवात प्रथम यात्रा: 10 अप्रिल 1912 मा इंग्ल्याण्डको Southampton बन्दरगाहबाट न्यूयोर्कतर्फ प्रस्थान यात्राको मार्ग: Southampton → Cherbourg (France) → Queenstown (Ireland) → Atlantic Ocean → New York (USA) जहाजमा लगभग 2,224 जना यात्रु र चालक दल थिए। --- 🔹 ३. दुर्घटना कसरी भयो? मिति: 14 अप्रिल 1912 राति 11:40 बजे (North Atlantic Ocean) कारण: अन्धकारमा अगाडि रहेको विशाल हिउँको पहाड (Iceberg) देख्न ढिलो भयो। जहाजको दायाँपट्टि भागले हिउँको पहाडसँग ठोक्कियो, जसले जहाजको तलका 5 वटा वाटरटाइट कम्पार्टमेन्टहरू फुटाए। --- 🔹 ४. डुब्ने प्रक्रिया जहाज अत्यन्त विशाल भए पनि पूर्न सुरक्षित थिएन। डिजाईन अनुसार 4 वाटरटाइट कम्पार्टमेन्ट सम्म पानी पसेको खण्डमा मात्र डुब्न नथाल्थ्यो। तर 5 कम्पार्टमेन्टमा पानी पस्दा, टाइटान...

🇳🇵 नेपाल: प्राकृतिक सौन्दर्य र सांस्कृतिक सम्पदाको पर्यटन गन्तव्य

नेपाल एक यस्तो देश हो जहाँ प्रकृति, संस्कृति, इतिहास र साहसिक क्रियाकलापहरू अद्वितीय रूपमा संग्लन छन्। हिमालदेखि तराईसम्म फैलिएको भौगोलिक विविधता, जातीय र भाषिक विविधता, तथा बौद्धिक सम्पदाले नेपाललाई विश्व पर्यटन नक्सामा विशेष स्थानमा राखेको छ। ⛰ १. प्राकृतिक सौन्दर्य नेपाल विश्वकै सर्वोच्च शिखर सगरमाथा (Mount Everest) को देश हो। यहाँ ८,००० मिटरभन्दा अग्ला ८ वटा हिमशृंखला छन्, जसले ट्रेकिङ, हिमाल आरोहण, पर्वतारोहण जस्ता साहसिक पर्यटनको अपार सम्भावना दिएको छ। अन्नपूर्ण, लाङटाङ, र मन्सलु ट्रेकिङ मार्गहरू विश्वमै चर्चित छन्। 🛕 २. सांस्कृतिक सम्पदा नेपाल "मन्दिरहरूको देश" भनेर पनि चिनिन्छ। काठमाडौं उपत्यकाका सातवटा UNESCO विश्व सम्पदा स्थलहरू (जस्तै पशुपतिनाथ, स्वयम्भुनाथ, भक्तपुर दरबार स्क्वायर आदि) ले नेपालको प्राचीन कला, संस्कृति र धर्मको गहिरो झल्को दिन्छ। हिन्दु, बौद्ध, किराँत लगायत थुप्रै धर्महरूको सहअस्तित्व नेपालमा देख्न पाइन्छ। 🐅 ३. जैविक विविधता र निकुञ्जहरू नेपालका राष्ट्रिय निकुञ्जहरू (जस्तै चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज, बर्दिया निकुञ्ज) ले वन्यजन्तु अवलोकन, हात्ती सफारी...

मेरो परिचय ।

नमस्ते! म रमेश सिंह बोहरा, नेपालको सुदूरपश्चिमबाट उदाएको एक जिज्ञासु लेखक, घुमन्ते आत्मा, र डिजिटल संसारप्रेमी। म यो ब्लगमार्फत जीवनका अनुभव, प्रविधि, साहित्य, अनि समाजका विविध पक्षहरूलाई समेट्ने प्रयास गर्दैछु। म विश्वभरिका रोचक तथ्यहरू, अनौठा विषयहरू, ज्ञानवर्धक सामग्रीहरू र प्रेरणादायी लेखहरू तपाईंहरूसमक्ष प्रस्तुत गर्छु। यी सामग्रीहरू YouTube, Facebook, र अन्य सामाजिक सञ्जालहरू लगायत विश्वसनीय अन्तर्राष्ट्रिय स्रोतहरूबाट सङ्कलन गरिन्छन् — ताकि तपाईंले रमाइलो तर गहिरो ज्ञान प्राप्त गर्न सक्नुहोस्। म नेपालको धार्मिक, सांस्कृतिक, ऐतिहासिक, र पर्यटकीय क्षेत्रहरूको प्रचारप्रसार गर्ने उद्देश्यले पनि यो ब्लग सञ्चालन गर्दैछु। देवभूमि नेपालका थुप्रै गुमनाम र रमणीय स्थलहरू, जनजीवन, चाडपर्व, र परम्परागत संस्कृति — यी सबैलाई विश्वसामु चिनाउने मेरो सानो प्रयास यही ब्लगमार्फत हुनेछ। 🎥 Coming Soon... अब चाँडै तपाईंहरूमाझ आउँदैछ २०,०००+ सब्सक्राइबर भएको YouTube च्यानल – Wonders of Earth, जहाँ दृश्यमा आधारित सामग्रीबाट तपाईंले शिक्षा, रमाइलो, र यात्राको आनन्द पाउनुहुनेछ। प्रतीक्षा गर्नुहोस् — हामी...